Hallo, das ist unser BLOG !

Witam na naszym blogu ! Zachęcam do pracy i współpracy. Tutaj przeczytasz aktualności, zobaczysz kronikę wydarzeń językowych, poznasz ciekawostki krajoznawcze, rozwiążesz krzyżówki i inne łamigłówki językowe, udoskonalisz TIK

Jak nazywa się trzeci niemieckojęzyczny kraj ?

Dokumenty

Międzynarodowa współpraca  i zrealizowane projekty unijne w Publicznym Gimnazjum nr 3 w Czechowicach-Dziedzicach i w Szkole Podstawowej nr 6
Rok szkolny  2019/ 2020
1. Projekt eTwinning " Confined but connected " Polska Włochy  kwiecień- czerwiec 2020
     Młodzi Europejczycy i pandemia koronawirusa
Rok szkolny  2018/ 2019
     1.Projekt eTwinning   „KREATIVE PRAXIS mit DeutschWortwolken ”
     2.Projekt eTwinning  „Postkartenaustausch „
     3.Polsko-Niemiecka Współpraca Młodzieży   Projekt  "Mach dir ein Bild von mir ! "
        " Poznaj kim jestem !"   Poczdam 13-16 czerwca 2019

        Koordynator Ewa Dobija
        Uczestnicy :   Klasa  8c, 8b


Rok szkolny  2017/ 2018
     1. Projekt eTwinning   „EUROPE GREETS EUROPE „ 
     Koordynator Ewa Dobija
     Uczestnicy :   Klub Europejski
                          Uczniowie  kl. 7A, 7B, 7C,  2C, 3A, 3B, 3C, 3D

Rok szkolny  2014/ 15
     Projekt Comenius  Partnerski Projekt Szkół     01. sierpnia  2013  -  31. lipca 2015
Tytuł :
 „ Autorytety młodych Europejczyków – dobre wzory, lepsza przyszłość ”
Działania i produkty  w   
roku  projektu:
• Podsumowanie  1 roku projektu –  reklama na tablicach projektu    wrzesień  2014
• Wizyta w Grecji      05 - 10 października  2014


Rok szkolny  2013/ 2014 
       Projekt Comenius  Tytuł : „ Autorytety młodych Europejczyków – dobre wzory, lepsza przyszłość ”
            „Autoritäten junger Europäer - gute Vorbilder, bessere Zukunft “
Koordynator : p. Ewa Dobija
Kraje  partnerskie : 
Polska ( Czechowice- Dziedzice), Słowacja ( Koszyce), Niemcy ( Hamburg) ,
                               Grecja ( Lehena) , Turcja ( Antalya) , Litwa ( Taurage)

GRECJA
Program pobytu ściśle związany z profilem szkoły goszczącej, tematyka warsztatów i spotkań nawiązywała do zagadnień związanych z przyszłą pracą zawodową, autorytetami w dziedzinie nauki, techniki, w społeczeństwie.
     1. Wzorcowa rozmowa kwalifikacyjna
     2. Poszukiwane zawody w Europie
     3. Kryteria  wyboru zawodu oraz  własna ocena  umiejętności
     4. Warsztaty „Prawa i obowiązki Młodego Europejczyka” w  dziedzinach : rodzina, szkoła, praca,
                             zdrowie, ochrona środowiska i społeczeństwo
     5. Greckie autorytety  - pracownik  uniwersytetu w Patras w zakresie medycyny
                                               pracownik uniwersytetu  inżynierii chemicznej
                                               sportowiec
    6. Starożytna Olimpia, Muzeum Archeologiczne
    7. Zawody sportowe   na antycznym stadionie 

    
8.Wizyta  w Międzynarodowej Akademii Olimpijskiej ( IOA) - poznanie historii Igrzysk Olimpijskich

    9.Autorytet w zakresie rozwoju myśli technicznej  architekt Berdj Mikaelian -  zaprojektował  
       najdłuższy na świecie most linowy Rion-Antirion
   10.Wizyta we wzorcowej lokalnej firmie
   11. Działania wolontaryjne  
Upowszechnianie i trwałość projektu
Projekt ma służyć szerszej społeczności i być trwały w czasie, tak żeby mogły z jego produktów mogły korzystać inne szkoły i instytucje i to długo po jego zakończeniu.
Uczniowie  i nauczyciele krajów partnerskich podczas trwania projektu :
-  Prezentują produkty pracy na stronach internetowych szkół, jak również na wspólnej stronie
    na Litwie
-  Informują systematycznie o postępach, doświadczeniach i wynikach projektu  na konferencjach,
    tablicach informacyjnych, gazetkach i wystawach.
-  Uczniowie piszą artykuły o projekcie i relacje z  wizyt w krajach partnerskich
 Wydarzenia publiczne, jak np. koncert charytatywny w Polsce mają oprawę promocyjną poprzez   
    materiały reklamowe i plakaty
-  Wytworzone produkty  Prospekt  GP3 ,  broszura "Poradnik młodych Europejczyków"
    będą wręczane w przyszłości na imprezach szkolnych (np. „Otrzęsiny”, Uroczystość zakończenia
    roku szkolnego itp.),  wykorzystane jako materiały dydaktyczne na godzinach wychowawczych,
    na spotkaniach o tematyce europejskiej
-  Uczniowie podczas imprez szkolnych i występów publicznych będą nosić zaprojektowane koszulki
    Taki sam cel reklamowy będzie pełnić symbol naszego przedsięwzięcia – LOGO.
-  Baner Comenius  jest wykorzystywany podczas imprez szkolnych do reklamy  projektu  
-  Materiały projektowe będą opublikowane w bazie danych Partnerskich Projektów Szkół Comenius
-  Digitalna Fotokronika jako trwała kronika wydarzeń i przeżyć uczestników, obszerny dokument
    i skuteczne medium reklamowe oraz ręcznie zapisana Kronika Projektu udostępniane będą
    na forum szkoły, w lokalnym środowisku i regionie


Rok szkolny 2010-2012
Międzynarodowy  projekt  „ Tradycyjne i nowoczesne środki komunikacji
w nauczaniu języka niemieckiego”

Szkoła partnerska
Gemeinschaftsschule im Schulzentrum Segeberg
Klasse 7e
Falckenburger Str. 94 a
23795 Bad Segeberg   Niemcy
Uczestnicy projektu:   20 uczniów  Gimnazjum Nr 3 w Czechowicach- Dziedzicach   / Polska/
                                         23 uczniów  Gemeinschaftsschule im Schulzentrum Bad Segeberg / Niemcy/]
Koordynatorzy  projektu :   p. Ewa Dobija    p. Margret Müller-Harboe
Formy  współpracy : wymiana tradycyjnej korespondencji / listy /  i  maili
Czas trwania projektu : 2 lata
Cele: doskonalenie znajomości języka niemieckiego, zdobycie doświadczenia w nawiązywaniu  
           kontaktów z rówieśnikami  z innego kraju, promowanie szkoły, pogłębianie krajoznawczej
           wiedzy o swoim mieście
Działania : w  ramach projektu uczniowie poznają się nawzajem wymieniają listy i maile,
                    opracowując tematy:
1)  ja i  moja rodzina
2)  moja szkoła, szkolni przyjaciele
3)  świąteczne zwyczaje
4)  moje zainteresowania, sposoby spędzania wolnego czasu
5)  reklama miasta i regionu
6)  podziękowania za przesłane listy oraz pocztówki z wakacyjnymi pozdrowieniami
7)  Polska i  Niemcy  -  zestawienie  podobieństw i różnic                                     
Podczas  realizacji  projektu  uczniowie
* wymieniają informacje,
* porównują  informacje,
* reklamują szkołę , miasto rodzinne
* pogłębiają znajomość języków obcych
* doskonalą umiejętność stosowania technologii informacyjnych.
* porównują tradycyjne i nowoczesne środki informacyjno-komunikacyjne ( wady i zalety )
*  informują  środowisko szkolne o przebiegu  projektu (gazetki szkolne)
PODSUMOWANIE  WSPÓŁPRACY  
Co umiemy, co potrafimy ?
1.
uczniowie poznali zasady redagowania tradycyjnej poczty , jej obowiązkowe części  składowe
2.   uczniowie poszerzyli znajomość języka niemieckiego ( poznali słownictwo wykraczające poza   
      materiał nauczania, język młodzieżowy, zwroty dnia codziennego )
3.  zdobyli doświadczenia w nawiązywaniu kontaktów z rówieśnikami  z innego kraju
     (potrafią dzielić się spostrzeżeniami, wymieniać doświadczenia, otwarcie wyrażać poglądy)
4.  promowali szkołę ( przedstawili charakterystyczne dla Gimnazjum nr 3 imprezy i tradycje,  
      opisywali wydarzenia szkolne )
5.  nauczyli się pisać wakacyjne pozdrowienia  ( pocztówki )

Rok szkolny 2011/2012  

Program unijny Comenius
Mobilność Szkolnej Kadry Edukacyjnej :  Seminarium  kontaktowe  Turcja  
Antalya  marzec  2012
Tytuł :  „ Projektmanagement für interkulturelle Austauschprojekte in Europa “
                Zarządzanie projektami i  międzynarodowa współpraca w europejskim 
                programie „Uczenie się przez całe życie”
Uczestnik seminarium : p. Ewa Dobija 
Działania przygotowawcze  podjęte w szkole przed seminarium wynikające z wniosku 
o dofinansowanie złożonego do Agencji Narodowej w Warszawie
Uczestnicy :  uczniowie klas  1 – 3,  nauczyciele przedmiotów  ujętych w aktywnościach projektowych
 1. Reklama programu Comenius w szkole :
     -  ogólnoszkolna wystawa informacyjna  z wykorzystaniem materiałów 
        reklamowych pozyskanych z FRSE  Warszawa                                         XI  2011
2.Poinformowanie nauczycieli o seminarium kontaktowym:
    -  na zebraniu Rady Pedagogicznej Dyrekcja szkoły poinformowała o uzyskanym
       dofinansowaniu i możliwości zaprezentowania szkoły, regionu oraz nawiązania
       międzynarodowej współpracy ze szkołami UE                                         XII   2011
3. Ogólnoszkolna ankieta  „ W jakich  dziedzinach będziemy rozwijać  międzynarodową
     współpracę ? ”
    - uczniowie wybierają tematy do międzynarodowej współpracy uwzględniając 
      mocne strony szkoły i jej priorytety                                                            XII  2011
4.  Poinformowanie  społeczności szkolnej o wynikach ankiety                   I  2012
     Uczniowie wybrali dziedziny :
     1. sport     2. muzyka          3. kultura       4. informatyka    5. geografia
5.   Utworzenie zespołu przygotowującego projekt :                                      I  2012
       nauczyciele j. obcych,  w-f,  muzyki, informatyki,  geografii,  zajęcia artystyczne
7.  Opracowanie szkicu przyszłego projektu Comeniusa
8.  Przedstawienie uczniom szkicu projektu
     –  uczniowie proponują działania i aktywności podczas realizacji projektu   I - II 2012
9.  Przygotowanie materiałów reklamujących szkołę i region na seminarium :
      -  uczniowie klas 1 wykonują albumy plastyczne i  prezentacje multimedialne
10. Nawiązanie kontaktu z lokalnymi organami w celu pozyskanie materiałów
reklamowych i upominków dla uczestników seminarium                             II  2012
Efekty  udziału  w seminarium 
a. Szkoła nawiązała kontakty międzynarodowe z  Grecją, Niemcami, Słowacją ,Turcją
b. Społeczność szkolna zainteresowała się programem Comenius. Uczniowie i nauczyciele
     wykazali  chęć do współdziałania na rzecz propagowania treści europejskich
c.  Nauczanie języków obcych stało się bardziej atrakcyjne wśród uczniów, zwiększyło się   
     zainteresowanie innymi krajami
d.  Szkoła upowszechnia działalność międzynarodową informując rodziców i uczniów na
     wspólnych spotkaniach, gazetkach szkolnych, publikacjach na stronie internetowej
     szkoły co zwiększyło atrakcyjność szkoły jako placówki oświatowej.
g. Szkoła pozyskała materiały  szkoleniowe do rozwijania międzynarodowej współpracy

Rok szkolny  2012/2013  

Program unijny Comenius 
Wizyta  Przygotowawcza      22 - 26 października 2012
Uczestnicy :   p. Susanne Jacobs    Ekonomiczna Szkoła Zawodowa  Hamburg Niemcy
                         Uczniowie klas 1 – 3 , nauczyciele, rodzice, lokalne władze samorządowe
Cel wizyty :    spotkanie przedstawicieli szkół planujących realizację  wspólnego projektu

Projekt Wizyty Przygotowawczej  obejmował następujące działania :
1. Spotkanie powitalne   ( plakaty reklamowe krajów partnerskich  /kl.1/, deklamacje wierszy,
                                             wywiady z gościem, prezentacja
 artystycznych, językowych i sportowych
                                             osiągnięć  GP3   / kl. 2 i 3/
2. Prezentacja szkoły w Hamburgu

3. Wizyta w Urzędzie Miasta i spotkanie z Burmistrzem
4. Hospitacje lekcji  / kl. 1 /
5. Video konferencje z zaprzyjaźnionymi szkołami ze Słowacji, Turcji i Grecji stworzyły w naszej szkole       
   międzynarodową atmosferę i były dla uczniów bardzo dobrym sprawdzianem umiejętności
   językowych
6. Zwiedzanie miasta Czechowic- Dziedzic i regionu
7.Praca nad wnioskiem o dofinansowanie projektu  Partnerskie Projekty Szkół
8. Wstępne opracowanie  programu  2- letniego projektu
Efekty :  opracowaliśmy cele i sposoby realizacji projektu
                określiliśmy  role i zadania partnerów
                opracowaliśmy wstępny  harmonogram działań uwzględniając wyjazdy zagraniczne
                ustaliliśmy rezultaty  i produkty końcowe projektu
                opracowaliśmy  strategię ewaluacji i upowszechniania rezultatów projekt

Projekt  Enter Your Future    Stowarzyszenie AIESEC Polska
Warsztaty prowadzone przez lektorów z zagranicy     4 – 8  lutego  2013
Zagraniczni goście :
Marvin z Australii i Renny z Indonezji
Koordynator:  p. Iwona Hassny , p. Justyna Kulik-Żołędziewska
Cele projektu :
1.Warsztaty zapewniają zwiększenie efektywności nauki, poprzez  kontakt z językiem obcym      
     wymagający przełamania barier językowych
2. Podczas szkoleń uczymy młodzież tolerancji wobec innych kultur i religii świata. Uczniowie mają
     możliwość poznania studentów – przedstawicieli różnych kontynentów, kultur i religii.
3. Warsztaty są prowadzone w języku angielskim, co poprawia jego znajomość wśród uczniów oraz
     pozwala poznać fachowe słownictwo biznesowe
4.  Dodatkowa możliwość goszczenia praktykantów w swoich domach jest atrakcją i  niecodziennym
     przeżyciem, dlatego też skorzystanie z takiej możliwości wpłynie w ogromnym stopniu na rozwój         
      języka.
5.  Zajęcia poszerzają horyzonty uczniów poprzez zaznajomienie z procesami i trendami zachodzących
     w globalnym świecie. Dodatkowo dostarczają motywacji do dalszego rozwoju, dążenia do
     doskonałości i rozwoju osobowości.
Projekt obejmował działania :
1. Spotkanie powitalne  / pokaz tańca kl. 3 /
2. Warsztaty prowadzone przez zagranicznych lektorów
3. Trening piłki nożnej
4. Warsztaty taneczne – nauka poloneza
5. Warsztaty informatyczne z robotyki
6. Wizyta w Beskidzkim Centrum Nauki "Naukotechnika" – doświadczenia
7. Zajęcia decupage'u klasycznego


Rok szkolny  2013/ 2014 
Program unijny Comenius 
Partnerski Projekt Szkół     01. sierpnia  2013  -  31. lipca 2015
Tytuł :
Autorytety młodych Europejczyków – dobre wzory, lepsza przyszłość ”
            „Autoritäten junger Europäer - gute Vorbilder, bessere Zukunft “
Koordynator : p. Ewa Dobija
Kraje  partnerskie : 
Polska ( Czechowice- Dziedzice) , Słowacja ( Koszyce), Niemcy ( Hamburg) ,
                                     Grecja ( Lehena) , Turcja ( Antalya) , Litwa ( Taurage)

Uczestnicy : 
 150 uczniów , 15 nauczycieli
Cele :  
1. Wskazanie wartościowych wzorów i autorytetów wartych  naśladowania 
2.  Kształcenie umiejętności dokonywania wyborów i społecznej odpowiedzialności
3.  Analiza sytuacji młodzieży w Europie, inspirowanie do przewartościowania postawy życiowej  
4. Budowanie hierarchii wartości opartej na dobrych przykładach życia społecznego, w której liczą się
     przyjaźń,  odpowiedzialność, chęć doskonalenia, konsekwencja w działaniu
5.  Wymiana i rozpowszechnianie dobrych przykładów i praktyk–„Wolontariat GP3”    
6.  Przygotowanie uczniów do wyboru przyszłego zawodu
7.  Rozwijanie nowych umiejętności i kompetencji społecznych
8.  Doskonalenie stosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych
9. Rozwijanie międzynawowych kontaktów
10. Zwiększenie motywacji do nauki jezyków obcych 
11. Poznanie dziedzictwa kulturowego miast partnerskich, prezentacja miasta i regionu

Wybór tematu
Temat „Autorytety młodych Europejczyków - dobre wzory, lepsza przyszłość ”  nawiązuje do potrzeb młodego pokolenia. Współczesna młodzież szuka autorytetów i wzorców, żeby obrać kierunek działania w swoim życiu, żeby móc się na kimś wzorować. Projekt ten wspiera młodych ludzi w poszukiwaniu wartościowych  i godnych naśladowania autorytetów oraz daje wskazówki, jak osiągnąć w życiu wytyczone cele i dokonywać wyborów. Rozwija nowe umiejętności społeczne,
przygotowuje do zmieniających się potrzeb edukacyjnych i przyszłych wyzwań zawodowych.
Celem projektu
jest analiza sytuacji młodzieży i jej wartości, zmiana dotychczasowej postawy, wykształcenie nowej hierarchii wartości w oparciu o cenne przykłady.
Europejska wartość dodana projektu to poznawanie kultury, geografii, historii krajów partnerskich, mentalności europejskich rówieśników. Dzięki wspólnym dyskusjom i zagranicznym spotkaniom uczniowie przełamują stereotypy, nawiązują przyjaźnie i wymieniają doświadczenia.

Działania i języki projektu
Uczestnicy zajmują się takimi dziedzinami jak sport, muzyka, informatyka, historia, działalność charytatywna, kultura. Reklamują szkołę, region i kraj, definiują pojęcia idol, wzór, autorytet, dyskutują o wpływie idoli na życie młodzieży, o swoich z marzeniach, poznają powszechnie znane i lokalne autorytety krajów partnerskich oraz organizują kiermasz i  koncert charytatywny. W projekcie używane są dwa języki obce – niemiecki i angielski. Projekt stwarza wiele okazji do ich doskonalenia -
podczas wizyt u zagranicznych partnerów,  wideokonferencji, w wywiadach, w czasie zawodów sportowych i rozmowy kwalifikacyjnej, po wizycie zagranicznej dokonują autoewaluacji
Promocja projektu w szkole i poza szkołą
Na rozpoczęcie projektu została zorganizowana wystawa o krajach partnerskich.
Aby zachęcić młodzież do systematycznego udziału w projekcie założono Klub Comeniusa, którego  opiekunem została  p. Lucyna Paluch. Uczniowie otrzymali  Karty Zadań z opisem działań  na poszczególne etapy projektu. Były one na bieżąco oceniane a suma uzyskanych punktów stanowiła podstawę do zakwalifikowania się na zagraniczne wyjazdy.
Działania projektowe objęły łącznie grupę 150  uczniów klas 1 – 3. Brali oni udział w konkursach, ankietach,  przygotowywali gazetki, prowadzili wywiady , produkowali materiały medialne. Efekty pracy prezentowaliśmy na tablicach Comeniusa i w gazetce Samorządu Szkolnego „Śledź” prowadzonej pod opieką  p. Małgorzaty Brosz.
Oficjalnie naszą współpracę rozpoczęliśmy 23.09.2013 roku od VIDEOKONFERENCJI.

Środki unijne przeznaczone są na realizację działań projektowych i wizyt roboczych
11.2013–Koszyce (Słowacja),  03.2014 Antalya (Turcja), 05.2014 Czechowice-Dziedzice (Polska), 10.2014 Lehena (Grecja),  03.2015 Taurogi (Litwa)  i 05.2015  Hamburg ( Niemcy).
Działania projektowe i produkty   1 roku projektu
  Wideokonferencja     wrzesień 2013
 
• Klub Comeniusa          wrzesień 2013
 
Tydzień Comeniusa   październik 2013 

 Wizyta na Słowacji    17- 22 listopada 2013
1.       Film  - nasz kraj, nasze miasto, zwyczaje, sławni Polacy  /  Film  - nasz kraj, nasze miasto
2.       Film -  reklama  GP3
3.       Prezentacja PowerPoint o szkole    -  j. niemiecki
4.       Prezentacja PowerPoint o Czechowicach-Dziedzicach -  j. angielski
5.       Definicja pojęć :  ideał, idol, wzór,  autorytet
6.       Ankieta  „ Młodzi Europejczycy o sobie „ – życiowe postawy, wartości                                                                            i wzory zachowań
7.       Zabawy narodowe – typowe symbole, obyczaje, zwyczaje
8.       Wywiad ze słynnymi sportowcami – pytania
9.       Taniec ludowy
10.   COMENIUS 2013-2015Piosenka ludowa
11.   Typowe polskie potrawy – przepisy kulinarne 
12.    Film-  wywiad uczniów  „ Mój autorytet ”
13.    Film-  wywiad uczniów  „ Życiowe cele, marzenia, przyszła praca ”
14.    Profile uczniów 
  Prezentacja  efektów wizyty z rodzicami uczniów uczestniczących
    w wizycie na Słowacji                                                                  grudzień 2013                                               
  Prezentacja efektów wizyty na Radzie Pedagogicznej          styczeń  2014

  Prezentacja efektów wizyty na forum szkoły                          styczeń  2014
  ( wykorzystanie form medialnych : zdjęcia, prezentacje PowerPoint, filmy)
 Wizyta w Turcji     16 - 21 marca 2014
 
    1.Moje Hobby - uczniowie prezentują swoje uzdolnienia
      2.Sztuka teatralna „Złota kaczka”
      3.Quiz o Turcji - wiadomości z geografii, historii i kultury
      4.Ankieta  „Wartości młodzieży wczoraj i dziś ”  - porównujemy wartości pokoleń
      5.Piosenka projektu – prezentujemy pomysł na wspólną piosenkę grupy projektowej
                                           (tekst Katarzyna Wiencek kl.3c, muzyka p. Lucyna Paluch)
      6.Wywiad z lokalnym autorytetem w Antalyi   (aktorzy, pracownicy uniwersytetu)
      7.Prace plastyczne na kiermasz charytatywny w tureckiej szkole
      8.Warsztaty muzyczne –  tureckie instrumenty muzyczne
     9. Kiermasz charytatywny - wystawa prac
     10.Warsztaty „Przysięga olimpijska” - przedstawiamy historię powstania przysięgi i jej znaczenie,
          omawiamy sylwetkę sportowca nagrodzonego  Fair Play

   Wizyta w Polsce   06 - 10 maja  2014
     Bogaty program majowej wizyty obejmował prezentację naszej szkoły, metod nauczania, ofertę kulturową połączoną z wycieczkami, tematyczne warsztaty projektowe, interaktywne zabawy, charytatywny koncert i wycieczki. Nauczyciele dołożyli wszelkich starań, aby pobyt w Polsce był dla krajów partnerskich  interesujący.
Działania projektowe :
1.  Zagraniczni goście brali udział w hospitacjach „Zabawy na Śląsku” przygotowanej przez  Agatę       
    Chmielniak   oraz „Ciekawostki  o Polsce” prowadzonej przez Małgorzatę Brosz i Wiolę Czech,
2. Oglądali scenkę kulinarną opracowaną przez  Sylwię Żaczek-Gwizdoń.
3. Podczas wyjazdu do Pszczyny omówiliśmy upadek i rozwój autorytetów podczas II wojny światowej
    odwiedzając miejsce pamięci  „Trzy Dęby”. Polscy uczniowie pod kierunkiem Barbary Zielińskiej
    przygotowali przejmującą prezentację sylwetek bohaterów okresu wojennego, którzy mogą służyć
    jako wzór dla młodego pokolenia.
4. Zagraniczni goście uczestniczyli  w warsztatach o zawodzie górnika, jego pracy i tradycjach
    górniczych przygotowanych przez Barbarę Michałek –Piernik i  Sylwię Żaczek-Gwizdoń
5. Na zajęciach sportowych prowadzonych przez p. Wojciecha Kudrysa, Iwonę Hassny, Michała Gazdę
    i Justynę Kulik -Żołędziewską  przedstawiono umiejętności sportowych naszych uczniów
6. Założyliśmy „ Ogródek Comeniusa” , każdy kraj partnerski zasadził rośliny, krzewy
7.  Zaprezentowaliśmy  globalny autorytet  (Jan Paweł II )  i  lokalny autorytet  (Wolontariat GP3)
8.  Zorganizowaliśmy warsztaty  Media i autorytety - czy media wspierają autorytety, rola mediów
     w życiu młodego Europejczyka ”-
9.  Opracowaliśmy stronę tytułową   „ Przewodnika Młodego Europejczyka ”
10. Zapoznaliśmy z miastem i regionem ( Czechowice- Dziedzice, Bielsko-Biała, Kraków, Pszczyna)
11. Opracowaliśmy 3 część Słownika Projektu
12. Kulminacyjnym  punktem programu  był Międzynarodowy Koncert Charytatywny w Dworku
       Eureka,
  w którym każdy kraj zaprezentował artystyczne występy.  Kwota uzyskana z kwesty
       podczas koncertu w wysokości 4.245,89 złotych została przeznaczona na Hospicjum św. Kamila
       w Bielsku-Białej.
Współpraca z instytucjami :
- Urząd Miasta
- Hospicjum św. Kamila w Bielsku- Białej
- Parafia św. Katarzyny
-
Dworek Eureka
-  Zarząd  Osiedla „Tomaszówka”
-  Stowarzyszenie „Przyjazny Zabrzeg ”
-  MDK  Czechowice-Dziedzice
-  „Gazeta Czechowicka ”
-  Dom Pomocy „ Złota Jesień ”
- Przedszkole Katolickie  Czechowice-Dziedzice
- Szkoła muzyczna im. St .Moniuszki Bielsko-Biała
- Szkoła Podstawowa nr 2 Pszczyna
- Lokalne firmy
Rok szkolny  2014/ 15

Program unijny Comenius 
Partnerski Projekt Szkół     01. sierpnia  2013  -  31. lipca 2015
Tytuł :
Autorytety młodych Europejczyków – dobre wzory, lepsza przyszłość ”
Działania i produkty  w  2  
roku  projektu:
• Podsumowanie  1 roku projektu –  reklama na tablicach projektu    wrzesień  2014
Wizyta w Grecji      05 - 10 października  2014
Program pobytu ściśle związany z profilem szkoły goszczącej, tematyka warsztatów i spotkań nawiązywała do zagadnień związanych z przyszłą pracą zawodową, autorytetami w dziedzinie nauki, techniki, w społeczeństwie.
     1. Wzorcowa rozmowa kwalifikacyjna
     2. Poszukiwane zawody w Europie
     3. Kryteria  wyboru zawodu oraz  własna ocena  umiejętności
     4. Warsztaty „Prawa i obowiązki Młodego Europejczyka” w  dziedzinach : rodzina, szkoła, praca,
                             zdrowie, ochrona środowiska i społeczeństwo
     5. Greckie autorytety  - pracownik  uniwersytetu w Patras w zakresie medycyny
                                               pracownik uniwersytetu  inżynierii chemicznej
                                               sportowiec
    6. Starożytna Olimpia, Muzeum Archeologiczne
    7. Zawody sportowe   na antycznym stadionie

   
8.Wizyta  w Międzynarodowej Akademii Olimpijskiej ( IOA) - poznanie historii Igrzysk Olimpijskich
    9.Autorytet w zakresie rozwoju myśli technicznej  architekt Berdj Mikaelian -  zaprojektował  
       najdłuższy na świecie most linowy Rion-Antirion
   10.Wizyta we wzorcowej lokalnej firmie
   11. Działania wolontaryjne  
Upowszechnianie i trwałość projektu
Projekt ma służyć szerszej społeczności i być trwały w czasie, tak żeby mogły z jego produktów mogły korzystać inne szkoły i instytucje i to długo po jego zakończeniu.
Uczniowie  i nauczyciele krajów partnerskich podczas trwania projektu :
-  Prezentują produkty pracy na stronach internetowych szkół, jak również na wspólnej stronie
    na Litwie
-  Informują systematycznie o postępach, doświadczeniach i wynikach projektu  na konferencjach,
    tablicach informacyjnych, gazetkach i wystawach.
-  Uczniowie piszą artykuły o projekcie i relacje z  wizyt w krajach partnerskich
-  Wydarzenia publiczne, jak np. koncert charytatywny w Polsce mają oprawę promocyjną poprzez  
    materiały reklamowe i plakaty
-  Wytworzone produkty  Prospekt  GP3 ,  broszura "Poradnik młodych Europejczyków"
    będą wręczane w przyszłości na imprezach szkolnych (np. „Otrzęsiny”, Uroczystość zakończenia
    roku szkolnego itp.),  wykorzystane jako materiały dydaktyczne na godzinach wychowawczych,
    na spotkaniach o tematyce europejskiej
-  Uczniowie podczas imprez szkolnych i występów publicznych będą nosić zaprojektowane koszulki
    Taki sam cel reklamowy będzie pełnić symbol naszego przedsięwzięcia – LOGO.
-  Baner Comenius  jest wykorzystywany podczas imprez szkolnych do reklamy  projektu 
-  Materiały projektowe będą opublikowane w bazie danych Partnerskich Projektów Szkół Comenius
-  Digitalna Fotokronika jako trwała kronika wydarzeń i przeżyć uczestników, obszerny dokument
    i skuteczne medium reklamowe oraz ręcznie zapisana Kronika Projektu udostępniane będą
    na forum szkoły, w lokalnym środowisku i regionie


    Koordynator projektu 
Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.


EWALUACJE
Nach dem Besuch in der Slowakei :     PRODUKTE
Vorbereitete  Filme                 - wir  wissen mehr über Länder
Vorbereitete  Präsentationen   - wir kennen die Schulen / Städte
Vorbereitete Interviews / gedrehte Filme/  „ Wie sind die Träume, Lebensziele und Muster von jungen Europäern? “
                                                 - wir haben erfahren wovon sie träumen, wonach sie streben
Lieder  / Tänze                        - wir  kennen die Kultur,  die Musik
Quiz über Partnerländer :        -  wir kennen das Grundwissen in Geografie, Sozialkunde, Geschichte
                                              1. Platz  
                                              2. Platz
                                              3. Platz
Gemeinsames LOGO
Definition der Hauptbegriffe :  Idol, Muster, Autorität
T/Shirt für jedes Land            -  wir bilden eine Gruppe
Projekt-Wörterbuch  Teil 1    -  wir kennen die  Höflichkeitswendungen, erweitern Fremdsprachenkenntnisse
Liste der Unterschriften von allen Teilnehmern  zur Erinnerung   - wir erinnern uns an die Vornamen
Autogramme der Sportler      -  wir kennen die bekannten Sportler
Fotos/Filme  von dem Besuch -  wir haben digitale Dokumentation
Liste der Werte / Ergebnisse/ :  wir wissen  wie die  Wertestellung  unserer Comenius-Gruppe ist :

1.     FAMILIE                               34  Stimmen
2.     GESUNDHEIT                      31
3.     FREUNDSCHEFT                16
4.     AUSBILDUNG / LIEBE       12
5.     EHRLICHKEIT                     10
6.     GELD                                       6
                                                   
Gute / böse Person – Charakteristik
  Gute Person
Böse  Person
Loving
Hard – working
Happy
Friendly
Sociable
Honest
Helping other people
Positive
No drugs
No crimes
helpful 
 Fighting
 Stealing



Tabelle der Erwartungen :   wir kennen die Erwartungen und geben uns Mühe diesen Erwartungen entgegenzukommen
Was sagen die Jugendlichen? –
What do the students say?
Slowakei
Türkei
Polen
Griechenland

Wunsch/Traum

request/dream
·         Berühmt zu werden








·         Studieren
·         Lehrerin
·         Reich werden
·         Ärztin
·         Touristenführer
·         Kinder kriegen
·         Zeit mit der Familie verbringen
·         Familie haben
·         Unabhängig sein
·         Gute Arbeit haben
·          
·         Familie gründen
·         Viel reisen
·         Fußballspieler
·         Dekorateur

Lebensziel

goal in life
·         Fußball, ein guter Fußballspieler sein
·         Selbständig und finanziell abgesichert sein
·         Glücklich
·         Gesundheit 

·         viele Sprachen lernen
·         Kindheitsträume sollen wahr werden
·         Gut in Sport sein
·         Etwas tun, was man gern macht
·         Abschlussprüfung
·         Viel reisen
·         Abitur machen

Vorbild/Autorität

role model/authority
·         Trainer
·         Eltern
·         Ronaldo, Silva
·         Bruder

    
·         Freunde
·         Vater
·         Lehrer
·         Ricky Martin
·      Kindergartenerzieher
·         Angelina Jolie
·         Eltern
·         Usain Bolt
·         Papst Johannes Paul II
·         Eltern
·         Vater
·         Mutter
·         Cousin
·         Bruder


Was erwartest du vom Projekt? /
What are your expectations from the project?

PEOPLE
LEUTE
To meet new people
Neue Leute kennen lernen
To be open to people
Mit Leuten offen sein
Make connections with different people
Neue Verbindungen mit verschiedenen Leuten machen
To live with foreigners together
Mit fremden Menschen zusammen wohnen


CULTURE
KULTUREN
To learn about  new culture
Andere Kulturen kennen lernen
To see other countries
Neue Länder sehen
To experience new customs / traditions
Neue Sitten / Traditionen erfahren
Get new experiences
Neue Erfahrungen sammeln
To open their minds
Ihren Geist zu öffnen


LANGUAGES
SPRACHEN
Become better in languages /
expand language skills /
want to be better in English
In Sprachen besser werden /
Sprachkenntnisse erweitern /
Im Englisch besser werden


ROLE MODELS
VORBILDER
To find a role model after the project
Nach dem Projekt ein Vorbild finden
To choose a good career
Eine gute Karriere auswählen


LIFE GOALS
LEBENSZIELE
To imagine a better future
Eine besser Zukunft vorstellen zu können
Hope to find a good future
Hoffen eine bessere Zukunft
Compare how other countries plan about their future
Vergleichen wie andere Länder ihre Zukunft geplant haben

  
                                                            Evaluation
  
Autoevaluation :   Schüler jeden Tag    / Briefumschläge/
Evaluation  der Lehrer
Vorschläge für weitere Besuche -  Was sollten wir beachten?

·        die Jugendlichen stehen im Mittelpunkt
·        zwei Wochen vor der Anreise versendet das gastbebende Land
ü     eine Liste mit Adresse (Wohnorte der Gastfamilien) und Telefonnummer (der Gastfamilien) an die Partnerländer, damit diese den Familien einen Ansprechpartner mitteilen können
ü     Steckbriefe der Gastschüler
·        Gastfamilien unterschreiben ein Formular, dass sie während der Zeit, die die Jugendlichen bei Ihnen sind auch die Verantwortung für die Gastschüler übernehmen

·        Moderation
ü     die Hauptverantwortung liegt in der gesamten Woche beim gastgebenden Land
ü     Kleingruppen können mit Hilfe von Arbeitsaufträgen durch Lehrerinnen und Lehrer der Partnerländer moderiert werden

·        Tagesprogramm im Raum visualisieren und zu Tagesbeginn kurz vorstellen 
·        Bearbeitung der Themen
ü     Methoden werden vom gastgebenden Land vorgegeben
ü     Erstellung der Arbeitsaufträge erfolgt durch gastgebendes Land

·        Kleingruppenarbeit
ü     ermöglicht Diskussion mit den Jugendlichen
ü     erleichtert die Konzentration

·        Evaluationszeit für die Jugendlichen einplanen 
·        Pausen einbauen
ü     Zeit für den informellen Austausch
ü     Zeit zum Kraft tanken
ü     Zeit für Fotos

·        täglich eine Besprechungszeit für die Koordinatoren einplanen 
·        vor Beginn der Woche führen die Koordinatoren eine Besprechung des gesamten Programms durch, z. B. bei einem gemeinsamen Essen, um Fragen zum Programm bzw. Programmänderungen zu klären

·        das gastgebende Land klärt vorab, die Möglichkeiten der Freizeitgestaltung der Jugendlichen (möglicherweise gemeinsame Aktivitäten am Abend)

·        landestypische Speisen, Tänze, Lieder sollten zum Wochenbeginn vorgestellt werden
ü     erleichtert das gegenseitige Kennenlernen
ü     verhindert das Verderben von mitgebrachten Speisen

·        Stadtführung z.B. mit dem Bus (ca. 2 Stunden), um die Stadt kennen zu lernen


Vorteile – Was ist gut gelaufen? 
·        allgemein
ü     landestypisches Essen, Getränke, Kleidung
ü     alle Kulturen der teilnehmenden Länder kennen gelernt
ü     alle wurden so angenommen wie sie sind Akzeptanz aller
ü     Bewegung im Programm (Sport)
ü     wenig für Essen bezahlt
ü     die Unterkunft der Lehrerinnen und Lehrer ist sauber und nah

·        die Lehrerinnen und Lehrer
ü     arbeiten schnell und gut zusammen gleichberechtigtes Arbeiten
ü     haben eine gute Auswahl bei den mitreisenden Jugendlichen getroffen

·        die Schülerinnen und Schüler
ü     sind in den Familien gut untergebracht
§       sie bekommen Essen und Getränke für die Schüler
§       haben eigene Fächer im Schrank
§       bekommen die Fahrkarten bezahlt (kann nicht von anderen Ländern erwartet werden)
ü     wurden von Tag zu Tag aktiver und verloren die Angst beim Präsentieren
ü     sind freundlich und tolerant es herrscht eine gute Atmosphäre
ü     schätzen die Arbeit der anderen
ü     (auch problematische SuS) entwickeln Selbstbewusstsein und Vertrauen
ü     fühlen sich wie eine Mannschaft

·        Workshops zu den Themen:
ü     Titel
ü     gute und schlechte Vorbilder
ü     Liste der Werte

Nachteile – Was hat die Arbeit erschwert?
·        Programmänderungen
o       z.B. T-Shirtvergabe ohne Vorankündigung am Vormittag (Griechenland hatte damit keine Möglichkeit die Danksagung zu zeigen)
o       keine  bzw. keine rechtzeitige Bekanntgabe von Programmänderungen (z. B: Bürgermeisterbesuch, Geschenke wurden besorgt)

·        Zeitdruck
o       zu schnelle Abwicklung der Programmpunkte:
o       schade um die mitgebrachten Speisen
o       keine Diskussionsmöglichkeit

·        Disziplin
o       während der Tanzpräsentationen wurden Nationalgerichte gegessen, obwohl noch keine Freigab erfolgte
o       Reden während andere Präsentieren

·        Organisation
o       große Gruppen Arbeit sehr schwierig; Konzentration lässt schnell nach
o       zu kurze Pausen
o       Getränke waren in anderem Raum es wurde zu wenig getrunken
o       einzelne Programmpunkte mussten parallel erfüllt werden (während Tänze, Lieder, musste parallel gekocht werden)
o       wir haben das Kollegium, die Schulleitung nicht kennen gelernt Wer macht was?
o       Kosicé ist Kulturhauptstadt 2013: wir haben wenig von der Stadt gesehen

·        Freizeitgestaltung
o       keine Sicherheit
o       man wusste nicht, wo Schülerinnen und Schüler sind
o       Verantwortung zu groß, wenn Gastschüler Nachmittagsgestaltung allein bewältigen sollen

·        kein Fortschritt in der thematischen Bearbeitung des Projektes
o       es fand lediglich die Vorstellung der bearbeiteten Themen aller Länder statt





SLOVAKIA – Kosice ( project meeting- 18th-22nd march 2013)

The visit to Slovakia was helpful for both teachers and students in various ways
*We had a chance to meet people from different cultures. Yes, we were all coming from different cultures ,we had different cultural habits, mimes  or gestures or body languages but we all had something in common ,a universal value: being ready for friendship .In a short time all participants started a dialogue or conversation on topics they are interested in ; education, music,dance,sport,food,reading,teenagers,photography..etc.
*We had a chance to learn more about education system and school  in Slovakia so we can view the system in our school from a different perspective. We are discussing how can we improve the facilities in our school in these days.
*After participating in the sport activities in Slovakia some of the participants have  criticised themselves about not doing much sport.
Sport role-models
Meeting  those sportspersons who were/are world champions was a great activity  in many ways.
*It causes students to add value to working and trying hard to achieve. As the sportspersons were telling their life stories and putting emphasis on “working hard and systematically” students can have an image of themselves in their minds trying hard to make their dreams come true. Students can be aware of the missing parts in their own way of studying. Students can create a new path to their future life
*Meeting successful role models is important also to clear away students fear of future life and career. They meet people who made their dreams come true so that they can have feeling that it is POSSIBLE. The good role models are supposed to make students feel it is POSSIBLE. When young people have barriers  in their life they easily give up studying and or trying and  think it is impossible to have a good life and a successful career.
*Especially the young  sportsman ‘ Alexander Vasko’ can have great influence on students. He is 19 years old, not much older than our students so he experienced the same barriers  in the same decade with our students.
What are your expectations from the project?
It is so important what we expect from the project. Students are asked for their opinions about the project. This gave the students the opportunity to express their feelings and made them be aware of why they were here and be conscious of what they  were going to do during the period of the project.

Values
Students gave Marks 1-6 to the given values .As Turkey group we realised that students care more about career and money and teachers care more about love, family and health. Discussing why we care about these was a good experience. We learnt what each of us cares the most and why. That helped us to consider each value again and see more details we haven’t realised before.

Good and Bad Role Models
Students worked in groups and there was close collaboration .In a friendly atmosphere they decided what to draw and how to introduce the character they created. They decided whether to draw a good role or a bad role model. They easily reached an agreement. They drew and wrote the personal traits of their role model. They asked each other who they admire in real life and why. They gathered information about a good role model. In a group formed by students from different countries achieving all these mentioned above was fantastic. Students developed some values they already had like: listening to each other patiently, respect each others ideas, working in collaboration.
Discussing positive and negative traits of the person created by the students was in fact a self-assessment for each of us. We identified our similarities with the role models. By time, during further visits, as we focus on more personal traits, values and students will be able to identify themselves with the good role models and values. This Project will help them to construct their identities on universal values and positive traits.

What will you put in your rucksack to take home after the meeting?
All of the participants especially students had a great experience during  Kosice meeting. They have lots of good things ( friendship, being tolerant to other cultures, collaboration in such a big group, hospitability, being aware of their future life) to take home in their rucksack.

 Schlussfolgerungen: 
10 Tipps für das gesunde Leben:  

1. Entspannen

Runterkommen, den Tag hinter sich lassen und Stress abbauen: Mit regelmäßiger Entspannung tun Sie nicht nur sich sondern Ihrem Körper etwas Gutes. Sind Sie nicht so gestresst, bleibt Ihr Immunsystem stark und Sie werden nicht so oft krank.

Finden Sie für sich heraus, wie Sie am besten entspannen. Das muss nicht direkt ein Yoga- oder Meditationskurs sein. Auch ein Spaziergang an der frischen Luft, das tiefe Durchatmen oder eine halbe Stunde Lesen vor dem Einschlafen helfen beim Runterkommen.

2. Ausreichend schlafen

Nachts erholt sich der Körper vom Tag, die Zellen regenerieren sich und am nächsten Morgen sind wir fit und gewappnet für den neuen Tag. Sieben bis acht Stunden Schlaf pro Nacht sind ideal. Ist es auf Dauer weniger und man ist den ganzen Tag müde, wird das Immunsystem geschwächt. Wir werden anfälliger für Erkältungen und Co.

3. Herzhaft Lachen

Wann haben Sie das letzte Mal so richtig gelacht? Wissen Sie nicht? Dann sorgen Sie dafür, dass Sie mindestens ein Mal pro Tag lachen. So soll jedes Lachen das Leben um fünf Minuten verlängern.

4. Bewegung

Wird man älter, verschiebt sich das Verhältnis von Fett- zu Muskelmasse immer weiter zugunsten des Fetts. Denn ältere Menschen bewegen sich weniger, und Hormone wie das Insulin sorgen dafür, dass mehr Muskeln ab- als aufgebaut werden. Gezieltes Krafttraining wirkt dem Muskelschwund effektiv entgegen und minimiert im Alter das Sturzrisiko.
Schwimmen, Aerobic oder Joggen verbessert die Durchblutung und senkt den Blutdruck. Der Herzmuskel wird gestärkt, sein Schlagvolumen vergrößert sich. Auch im Gehirn verbessert sich die Durchblutung und damit die Konzentrationsfähigkeit. Zudem wird beim Training das Glu
̈ckshormon Serotonin ausgeschüttet, das Kummer und Sorgen vertreibt. Zeitgleich werden die Abwehrkräfte aktiviert – und Infekte dadurch seltener. Prof. Christoph Bamberger: "Wer sich als Sportmuffel sieht, ist auch mit regelmäßigem zügigem Spazierengehen gut dabei." Dreimal 30 Minuten pro Woche seien, so der Experte, aber das absolute Minimum.


5. Ernährung
Scharf essen
Einige Gewu
̈rze enthalten Stoffe, die unsere Abwehr ankurbeln und Erreger wie etwa Bakterien bekämpfen. Das gilt unter anderem für Zwiebeln, Knoblauch, Chili, Rosmarin, Kurkuma.

Gutes Fett
Der Körper braucht Fett, aber gutes Fett (etwa hochwertiges Oliven-, Leinöl). Weniger gut sind Transfettsäuren: Die Stoffe aus Frittiertem und Geröstetem erhöhen im Blut das böse LDL-und senken das gute HDL-Cholesterin.

Salz reduzieren
Zu viel Salz kann bei einigen Menschen den Blutdruck in die Höhe treiben. Mehr als vier Gramm pro Tag sollte man daher nicht zu sich nehmen. Doch gerade Fertigprodukte enthalten oft unglaubliche Mengen an Salz. Der Tipp lautet daher: Frisch einkaufen und selbst kochen! So behält man am besten den Überblick und kann gut dosiert nachsalzen.

Mehr Omega-3-Fettsäuren
Sie stecken in fettem Fisch und Nu
̈ssen: Omega-3-Fettsäuren sind für den Körper lebensnotwendig. Zudem sollen sie das Herzinfarktrisiko senken, vor Krebs und Depressionen schützen sowie die Intelligenz fördern.

Buntes Gemüse
Je farbenfroher, desto besser fu
̈r die Gesundheit! Jede Farbe enthält meist andere Mineralstoffe und Vitamine. Auch auf dem Teller sieht die Vielfalt einfach hübscher aus.

Zuckerfallen vermeiden
Die Regale der Supermärkte sind voll mit fettreduzierten Lebensmitteln und sogenannten Light-Produkten – doch die enthalten oft massenhaft Zucker. Dabei trägt der Su
̈ßmacher ebenfalls zu Übergewicht bei und schädigt nachhaltig die Blutgefäße.

Milchsäurebakterien
Sie kommen in den meisten Joghurts vor und gelten als wichtige Wegbereiter fu
̈r eine gesunde Darmflora. Außerdem helfen sie bei Beschwerden wie Durchfall und beugen Infektionen und Allergien vor.

Tee
Gru
̈ner Tee enthält sogenannte Katechine. Diese alkoholartigen bioaktiven Substanzen sollen beispielsweise der Entstehung von Arteriosklerose vorbeugen und das Risiko von Prostatakrebs senken.


6. Rauchen aufgeben
Pro Jahr sterben etwa sechs Millionen Menschen an den Folgen des Tabakkonsums. Denn Nikotin erhöht das Risiko für einen Herzinfarkt, einen Schlaganfall und verschiedene Krebserkrankungen.

7. Vorsorge ernst nehmen
Gerade Männer meiden Vorsorgeuntersuchungen. "Dabei könnten viele durch die Entdeckung von Krankheiten in einem frühen und daher heilbaren Stadium gerettet werden und länger leben", sagt Prof. Bamberger. Das gilt besonders für viele Krebserkrankungen (Darm, Prostata, Brustdrüse).

8. Sich verwöhnen
Sich etwas Gutes tun ist Labsal für die Seele und macht uns stark für den Alltag. Das kann eine Massage sein – oder ein Konzert.
9. Soziale Kontakte pflegen
Ein zentraler lebensverlängernder Faktor sind Freunde. Studien zeigen immer wieder, dass Menschen mit vielen sozialen Bindungen eine wesentlich höhere Lebenserwartung haben und seltener erkranken.

10. Körpergewicht im Normbereich halten
Zu einem gesunden Leben gehört ein normales Körpergewicht. Ist es zu hoch, steigert es auf Dauer das Risiko für Herz-Kreislauf-Krankheiten und Krebs. Die Gefahr senken Sie deutlich, wenn Sie Ihr Gewicht im Normbereich halten. Dazu gehört, dass Sie Ihre Ernährung dem Alter anpassen. Denn: Ab dem 20. Lebensjahr sinkt unser täglicher Energieumsatz.